Vijay Prashad: Zwemmen in modder in de 5e cirkel van de hel

Aandelen

In plaats van de problemen van de meerderheid op te lossen, cultiveert het ‘speciale extreemrechtse type’ – een rechts dat nauw verbonden is met het liberalisme – een politiek van woede.

Boris Taslitzky, Frankrijk, “Le petit camp à Buchenwald” of “Het kleine kamp van Buchenwald,” 1945.

By Vijay Prashad
Tricontinental: Instituut voor Sociaal Onderzoek

WAls Dante Alighieri en zijn gids in Canto VII van Inferno de vijfde kring van de hel bereiken, komen ze de rivier de Styx tegen, waar mensen die hun woede in het leven niet konden bedwingen, zich nu wentelen en met elkaar vechten op het oppervlak van het turbulente, modderige water. Onder hen liggen degenen die somber waren in het leven, hun frustraties komen naar de oppervlakte als bellen:

En ik, die vol aandacht stond te kijken,
Ik zag mensen met modder in die lagune.
Allemaal naakt en met een boze blik.

Ze sloegen elkaar niet alleen met handen,
Maar met het hoofd en met de borst en de voeten,
Ze scheuren elkaar met hun tanden stuk.

Elke cultuur beeldt een variatie van deze karakterisering van de hel af, waarin degenen die regels hebben overtreden die bedoeld zijn om een ​​harmonieuze samenleving te creëren, een hiernamaals van straf ondergaan. Bijvoorbeeld, in de Indiase Gangesvlakte, eeuwen voor Dante, beschreven de onbekende auteurs van de Garuda Purana de 28 verschillende narakas (hellen). 

De overeenkomsten tussen Dante's Inferno en de Garuda Purana kunnen worden verklaard door de gemeenschappelijke verschrikkingen en angsten die mensen delen: levend verslonden worden, verdrinken en verminkt worden. Het is alsof de rechtvaardigheid die de meeste mensen op aarde ter beschikking staat, niet toereikend is, en dus is er hoop dat een goddelijke rechtvaardigheid uiteindelijk een uitgestelde straf zal opleggen.

Wayan Ketig, Indonesië, ‘Bima Swarga’, ca. 1970.

In januari 2025 wordt Donald Trump — die een politiek van woede heeft ontwikkeld die niet ongewoon is in onze wereld — ingehuldigd voor zijn tweede termijn als president van de Verenigde Staten. Een dergelijke politiek van woede is aanwezig in veel landen, waaronder heel Europa — dat zichzelf anders ziet als op de een of andere manier boven de brute emoties en als een continent van rede. 

Er is een verleiding onder liberalen om deze politiek van woede te karakteriseren als fascisme, maar dat is niet juist. Trump en zijn politieke broederschap over de hele wereld (van Giorgia Meloni in Italië tot Javier Milei in Argentinië) adverteren zichzelf niet als fascisten, noch dragen ze dezelfde emblemen of gebruiken ze dezelfde retoriek. 

Hoewel sommige van hun volgelingen swastika's en andere fascistische symbolen zwaaien, zijn de meesten voorzichtiger. Ze dragen geen militaire uniformen en roepen het leger ook niet uit de kazerne om hen een handje te helpen. Hun politiek is verpakt in een moderne retoriek van ontwikkeling en handel, naast de belofte van banen en sociale voorzieningen voor burgers. Ze wijzen met hun vingers naar het neoliberale pact van de oude partijen van liberalisme en conservatisme en bespotten hen om hun elitisme. 

Ze verheffen individuen van buiten de gelederen van de elites tot redders, mannen en vrouwen waarvan ze zeggen dat ze eindelijk zullen spreken voor de verworpen precaire arbeiders en de achteruitgaande middenklasse. Ze spreken boos om zich te onderscheiden van de oude partijen van liberalisme en conservatisme, die zonder emotie spreken over het afschuwelijke sociale en economische landschap dat nu in een groot deel van de wereld bestaat.

Dit roept de vraag op: zijn de leiders van deze “uiterst rechts van een speciaal type” — een nieuw soort rechts dat nauw verbonden is met het liberalisme — die iets bijzonders unieks doet? Een nadere blik leert dat ze slechts voortbouwen op het fundament dat is gelegd door het kleurloze leiderschap van de oude partijen van het liberalisme en conservatisme. Bijvoorbeeld, de oude partijen al:

Een dergelijke politiek van woede is al in beweging in de maatschappij, hoewel geen daarvan is gecreëerd door extreemrechts van een speciaal type. Een wereld van woede is het product van het neoliberale pact van de oude partijen van liberalisme en conservatisme. 

Het is noch de Alternative für Deutschland (AfD), noch het Franse Rassemblement National of Trump in zijn eerste termijn die deze wereld hebben voortgebracht, hoe weerzinwekkend hun politiek ook mag zijn. Wanneer deze groepen de staatsmacht winnen, worden ze begunstigden van een samenleving van woede die is voortgebracht door het neoliberale pact.

Toyohara Kunichika, Japan, ‘Yanagikaze Fukiya no Itosuji’, 1864.

De taal van Trump en zijn politieke familie is niettemin alarmerend. Ze spreken met nonchalante woede en keren die woede tegen de kwetsbaren (vooral migranten en dissidenten). Trump spreekt bijvoorbeeld over vluchtelingen alsof ze ongedierte zijn dat uitgeroeid moet worden. 

Oudere, decadente taal is te horen in de retoriek van extreemrechts van een speciaal type, de taal van dood en wanorde. Maar dit is hun toon, niet hun beleid. De oude partijen van het neoliberale pact hebben hun legers al naar de grens gestuurd, de sloppenwijken binnengevallen, sociale hulp en welzijn uit de begrotingen van hun landen geschrapt en de uitgaven voor repressie in binnen- en buitenland verhoogd. 

De oude politici van het neoliberale pact zullen zeggen dat de “economie” floreert, waarmee ze bedoelen dat de beurs baadt in champagne; ze zeggen dat ze het recht van vrouwen om hun gezondheid te controleren zullen beschermen, maar geen wetgeving zullen aannemen om dat te doen; ze zeggen dat ze voor wapenstilstanden zijn, terwijl ze wapenoverdrachten autoriseren om oorlog en genocide voort te zetten. Het neoliberale pact heeft de samenleving al ontwricht. De partijen van extreemrechts duwen de hypocrisie gewoon weg. Ze zijn niet de antithese van het neoliberale pact, maar het nauwkeurigere spiegelbeeld ervan.

Toch is irrationele woede niet de stemming van de mensen die stemmen op de partijen van extreemrechts van een speciaal type, een cliché geweven door fantasieloze neoliberale politici. Het is de toon van extreemrechts van de leidende politici van een speciaal type die hen een plek in de vijfde cirkel van Dante's hel zou opleveren. Zij zijn de bozen. Hun elitetegenstanders, de politici van de oude partijen van liberalisme en conservatisme, zijn de somberen, onder de modder, hun emoties gedempt.

Franz von Stuck, Duitsland, Inferno, 1908.

In 2017 publiceerde de Braziliaanse Perseu Abramo Foundation een studies over de politieke percepties en waarden van de inwoners van de favelas van São Paulo, die vonden dat ze voorstander zijn van meer sociale beleidsmaatregelen voor hulp en welzijn. Ze weten dat hun harde werk niet resulteert in voldoende middelen, en dus hopen ze dat overheidsbeleid extra steun zal bieden. Deze meningen zouden theoretisch moeten leiden tot de groei van klassenpolitiek. 

Toch ontdekten de onderzoekers dat dit niet het geval was: in plaats daarvan waren de favela's overspoeld met neoliberale ideeën, waardoor de bewoners het primaire conflict niet zagen als een conflict tussen arm en rijk, maar als een conflict tussen de staat en het individu, waarbij de rol van het kapitaal terzijde werd geschoven. 

De bevindingen van deze studie worden in veel andere soortgelijke onderzoeken herhaald. Het is niet zo dat de delen van de arbeidersklasse die naar het extreemrechtse van een speciaal type neigen, irrationeel boos of misleid zijn. Ze zijn duidelijk over hun ervaring, maar ze geven de staat de schuld van de degradatie van hun leven.

Kun je ze dat kwalijk nemen? Hun relatie met de staat wordt niet gevormd door maatschappelijk werkers of welzijnsbureaus, maar door de wreedheid van de speciale politie die bevoegd is hun burger- en mensenrechten te ontkennen. En zo gaan ze de staat associëren met het neoliberale pact en gaan ze het haten. Uit deze troebele wateren komen de politici van extreemrechts naar voren als potentiële redders. Het doet er niet toe dat ze geen agenda hebben om het bloedbad dat het neoliberale beleid van de oude partijen in de maatschappij aanricht, ongedaan te maken: ze beweren in ieder geval dat ze het ook haten.

Fuyuko Matsui, Japan, “De puurheid behouden,” 2004.

Toch is de agenda van een speciaal type extreemrechts niet om de problemen van de meerderheid op te lossen: het is om ze te verdiepen door een scherpe vorm van nationalisme aan de maatschappij op te leggen, een die niet geworteld is in liefde voor de medemens, maar in haat jegens de kwetsbaren. Deze haat vermomt zich dan als patriottisme; de ​​omvang van de nationale vlag groeit, en het enthousiasme voor het volkslied neemt met decibellen toe. Patriottisme begint te ruiken naar woede en bitterheid, naar geweld en frustratie, naar de modder van de hel. Het is één ding om patriottisch te zijn over vlaggen en volksliederen, maar het is iets anders om patriottisch te zijn tegen hongersnood en hopeloosheid.

Mensen hunkeren ernaar fatsoenlijk te zijn, maar die pijn is door wanhoop en wrok in de modder gesmoord. Dante en zijn gids banen zich uiteindelijk een weg door de kringen van de hel, steken stromen en kloven over om bij een klein gat in het firmament te komen van waaruit ze de sterren kunnen zien en hun eerste glimp van het paradijs kunnen opvangen. Wij hunkeren ernaar de sterren te zien.

Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is schrijver en hoofdcorrespondent bij Globetrotter. Hij is redacteur van LeftWord-boeken en de directeur van Tricontinental: Instituut voor Sociaal Onderzoek. Hij is een senior niet-ingezeten fellow bij Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin-universiteit van China. Hij heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder: De duistere naties en De armere naties. Zijn nieuwste boeken zijn Strijd maakt ons menselijk: leren van bewegingen voor socialisme en, met Noam Chomsky, De terugtrekking: Irak, Libië, Afghanistan en de kwetsbaarheid van de Amerikaanse macht.

Dit artikel is van Volksverzending en is geproduceerd door Globetrotter.

De meningen die in dit artikel worden geuit, kunnen al dan niet een weerspiegeling zijn van die van Consortium Nieuws.

8 reacties voor “Vijay Prashad: Zwemmen in modder in de 5e cirkel van de hel"

  1. KMac
    November 25, 2024 op 12: 20

    Het allerbelangrijkste is "dankjewel". Hoewel we begrijpen dat wat we in de mensheid zien niet "nieuw" is, is het vooral nuttig om het te contextualiseren via kunst uit de eeuwen en culturen van de wereld. Kunst overstijgt echt. Je vatte het briljant voor me samen met "primair conflict niet als een conflict tussen arm en rijk, maar een conflict tussen de staat en individuen", omdat dat het probleem is en de delicate balans die "zij" moeten bereiken. Ik heb geen vertrouwen in de mensheid en ik hoop alleen dat het einde niet zo lang en pijnlijk is als ik denk dat het zal zijn. Nogmaals bedankt!

  2. Streng
    November 24, 2024 op 21: 28

    de heersende elite heeft duidelijk een verscheidenheid aan verhalen ontwikkeld om woede (rechts) af te weren en links te transformeren. In de dagen dat er iets was dat leek op klassenbewustzijn, creëerden en versterkten ze het nieuwe links via de Frankfurter Schule, de Beat Generation, het abstract expressionisme en zelfs jazz. Deze artiesten waren meestal onbewuste deelnemers aan dit project. In de jaren 60 waren drugsgebruik en het Dionysische wereldbeeld aan de orde van de dag, waarbij bevrijding werd gereduceerd tot een hedonistische zoektocht naar iemands waarheid. Tegenwoordig is het zogenaamde links gereduceerd tot het voelen van sympathie voor de meest onderdrukte mensen, met nul klassenbewustzijn, nul besef van imperialisme zoals gedefinieerd door Lenin, terwijl rechts slechts het onmogelijke biedt - een terugkeer naar de goede oude tijd via de kerk, re-industrialisatie en familiewaarden. Dit zijn allemaal doodlopende wegen. De heersende elite en hun geestelijken zullen echter ongetwijfeld nog meer manieren bedenken om de woede van mensen af ​​te wenden, jongeren te verleiden tot hedonistische afleidingen of nihilisme en wanhoop, kortom, alles om de rijkdom die door de meerderheid is gecreëerd te kunnen blijven hamsteren.

  3. Eric Arthur Blair
    November 24, 2024 op 19: 29

    Men zou ook het nachtmerriescenario van Hobbes kunnen oproepen, namelijk de “oorlog van allen tegen allen”, waar het neoliberale, neokoloniale, neocon-artistieke Anglo-Euro-Zionistische rijk ons ​​naartoe drijft.

  4. Julie Stroeve
    November 23, 2024 op 16: 52

    Vijay, beschrijf de mengelmoes eens. Ik ben niet geraffineerd genoeg om dit en dat te begrijpen waar je hier over schrijft. Ik wacht…

    • Arindam Basu
      November 24, 2024 op 09: 17

      Hier is hoe ik het zou zeggen:

      'De ineenstorting van het Sovjetblok en de desintegratie van de USSR zelf waren een enorme, misschien wel dodelijke klap voor de revolutionaire geest van links. Dit resulteerde erin dat een groot deel van links zich overgaf aan het neoliberalisme (en zich er zelfs aan overgaf). Een voorbeeld hiervan is New Labour in het Verenigd Koninkrijk en de Democraten in de VS.

      Dat betekende dat toen er later publieke ontevredenheid ontstond over de status quo, dit uiteindelijk aan de andere kant van het politieke spectrum samenklonterde, bij extreemrechts en zijn exclusivistische boodschap – 'Je huid is je uniform en je kunt het niet verwijderen' – wat ons de huidige politieke situatie gaf.

      De cultuur verschoof dienovereenkomstig van het optimisme en de algemene goodwill van het tijdperk na de Tweede Wereldoorlog naar het doemdenken en de paranoia van de 2e eeuw – misschien het best uitgedrukt door de volgende songregel:

      'De belofte van een betere toekomst is een leugen'.

      (Kreator, Paranoia van de materiële wereld).

      Het terugdraaien van dit alles is… geen kleine uitdaging.'

  5. Julie Stroeve
    November 23, 2024 op 16: 22

    Fascisme, hoewel niet erkend als een persoonlijke wereldvisie of beleidskeuze door welke leider van welk land dan ook, is nog steeds fascisme. En het groeit met sprongen over de hele wereld om de vrijheid van meningsuiting, vrijheid, vreedzame bijeenkomsten te onderdrukken en om degenen die het aandurven om zich uit te spreken tegen de machtigen en rijken, uit de samenleving te weren. Wat ik zoek, zijn de diepgewortelde pogingen om zulke machtige belangen en duiken in fascisme ongedaan te maken. We kunnen onze grondwettelijke principes of de amendementen ervan gewoon niet opgeven en ze overdragen aan iedereen die ze wil vernietigen. In plaats van een "handels"pact tussen Amerika en Mexico te steunen, waarom proberen we niet de economische, culturele en maatschappelijke barrières op te lossen die ons ervan weerhouden een grote, allesomvattende grensovereenkomst te sluiten, zodat Mexicanen in het zuiden en Amerikanen in het noorden welvaart kunnen ervaren? Het is een eenvoudig vooruitzicht; het is niet gemakkelijk te verkrijgen. Laten we beginnen met het werk.

  6. Louise Manelia
    November 23, 2024 op 15: 16

    Prachtig geschreven analyse.

  7. Paula
    November 22, 2024 op 22: 15

    Prachtig geschreven als een symfonie met een groots einde. Wat ik haat aan de grensovergangen is dat er te weinig werden gecontroleerd en ze lieten iedereen binnen en nu hebben we kartelbendes in Colorado die hotels overnemen. Dat is slechts één voorbeeld. Ik weet niet of ik ooit het gevoel zal hebben dat de wereld veilig is en misschien is dat nooit zo geweest en de oorzaak is niet alleen immigratie die er niet om gaf wie er ons land binnenkwam. Als je de complottheorieën over de FEMA-kampen leest, waren ze niet per se gebouwd voor immigranten; immigranten waren het excuus en dissidenten van de WEF 2030-agenda waren de echte beoogde doelen. Nu weet ik persoonlijk niet wat ik van zulke theorieën moet denken, maar er lijkt wel een kliek van elites te zijn die alles willen, genocide steunen om het te krijgen, en ik heb het gevoel dat we allemaal doelwitten zijn.

    Van de rivier naar de zee,
    Voor de hele mensheid,
    Palestina moet vrij zijn,
    Opdat we niet allemaal sterven aan deze westerse ziekte.

Reacties zijn gesloten.