MK Bhadrakumar denkt na over Poetins overhaast georganiseerde ontmoeting met Pezeshkian vorige week in Turkmenistan, kort voordat ze elkaar weer ontmoeten in de marge van de komende BRICS-top.

De Iraanse president Masoud Pezeshkian met de Russische president Vladimir Poetin in Asjchabat, de hoofdstad van Turkmenistan, op 11 oktober. (Alexander Scherbak, TASS)
By MK Bhadrakumar
Indiase clou
THet mysterie rond de haastig georganiseerde "werkvergadering" tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Iraanse ambtgenoot Masoud Pezeshkian in Ashgabat, Turkmenistan, is na het evenement alleen maar groter geworden. Dit was hun allereerste ontmoeting. Poetin had niet eens een persconferentie na het evenement.
Waarom een dergelijke bijeenkomst afgelopen vrijdag noodzakelijk werd geacht, wordt een intrigerende gedachte, aangezien de twee leiders elkaar binnenkort in Kazan, Rusland, zullen ontmoeten, aan de zijlijn van de BRICS-top van 22-24 oktober.
Rusland en Iran hebben door de eeuwen heen een moeilijke relatie gehad. Het blijft ingewikkeld, zoals de langdurige onderhandelingen over hun strategische partnerschapsverdrag hebben aangetoond. Ze hebben een ernstig belangenconflict, zoals de controversieel idee van Zangezur Corridor maakt duidelijk.
De twee landen zijn potentiële concurrenten op de Europese energiemarkt. Beide zijn harde beoefenaars van strategische autonomie. Hun partnerschap in een toekomstige multipolaire wereldorde verraadt een algehele voorspelling.
In Asjchabat stelde Pezeshkian Poetin nadrukkelijk voor dat de ondertekening van hun voorgestelde strategische verdrag moet worden versneld. Poetin is bekend dat zij de ontwerpovereenkomst hebben goedgekeurd terug naar 18 september. Wat de ondertekeningsceremonie tegenhoudt, vraagt om uitleg. Pezeshkian stelde voor dat de ceremonie in Kazan zou kunnen plaatsvinden. Maar de Russische kant sleept de voeten.
De ambivalentie doet denken aan de buitensporige vertraging van enkele jaren geleden bij de overdracht van Russische S-300 mobiel grond-luchtraketsysteem naar Iran zelfs nadat Teheran had betaald voor het systeem. Uit pure ergernis spande Iran een rechtszaak van 4 miljard dollar aan tegen het Russische defensie-exportagentschap en begon met de productie van zijn eigen mobiele luchtverdedigingssysteem met een groot bereik, de Bavar-373.
Simpel gezegd kwam Rusland onder druk te staan van de VS en Israël. Geopolitieke overwegingen blijven de overhand hebben bij de wapenoverdrachten van Rusland aan Iran. Pezeshkian onthulde na zijn terugkeer in Teheran aan de media dat hij Poetin had verteld dat Rusland “effectiever moest optreden met betrekking tot de misdaden die het zionistische regime in Gaza en Libanon had gepleegd.”

Pezeshkian in Asjchabat tijdens de ontmoeting met Poetin op 11 oktober. (Alexander Scherbak, TASS)
Blijkbaar lokte de gespannen uitwisseling in Ashgabat later een openhartige opmerking uit van de Russische vice-minister van Buitenlandse Zaken Sergey Ryabkov aan Tass, het staatsnieuwsagentschap. Ryabkov zei:
“We volgen de gebeurtenissen [in de Israëlisch-Iraanse patstelling] nauwlettend en met spanning, het risico op een grootschalig conflict is inderdaad groot. De neiging om te escaleren tot een grootschalig conflict is een reëel gevaar. We roep alle partijen op om terughoudendheid te betrachten. We zijn in intensieve dialoog met de landen in de regio. En nogmaals — een grote oorlog kan worden vermeden, maar iedereen moet terughoudendheid tonen [Nadruk toegevoegd.]
Moskou blijft pragmatisch doorgaan met zijn “neutraliteit”, wat Teheran natuurlijk niet helpt. Tegelijkertijd zou Poetin onlangs geen telefoontje van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu hebben aangenomen. Vermoedelijk zijn Russisch-Israëlische overpeinzingen ondergronds verdwenen.
Dat is begrijpelijk, aangezien Rusland de koers van de Amerikaans-Israëlische relatie nauwlettend in de gaten houdt. De paradox is dat krachtige aanvallen op de infrastructuur van Iran onmogelijk zijn zonder Amerikaanse hulp en dat elk Israëlisch plan om Iran aan te vallen voorlopige gesprekken met het Pentagon vereist, maar de regering-Biden hoopt met ingehouden adem dat Netanyahu hen op de hoogte houdt van geplande militaire acties.
[The Washington Post gerapporteerd Dinsdag heeft Israël, onder druk van de VS, besloten om vóór de Amerikaanse verkiezingen alleen Iraanse militaire doelen aan te vallen.]
Aan de andere kant is de bereidheid van de VS om te helpen bij het plannen van een offensief tegen Iran ook twijfelachtig. Vorige week, Nezavisimaya Gazeta De krant citeerde een Russische analist, Vladimir Frolov, die vroeger een werknemer was van de Russische ambassade in de VS:
“Ik denk dat Biden en co. geen escalatie [met Iran] willen. Israëls relaties met Biden zijn onherstelbaar beschadigd. Netanyahu liegt gewoon tegen hem… Netanyahu wacht op Donald Trump.”
Dat maakt het een duo. Zoals het duo in Samuel Becketts existentiële toneelstuk Wachten op godot, Poetin en Netanyahu wachten op Trump, die misschien aan het eind van de dag helemaal niet komt opdagen. Wat gebeurt er dan? Het is duidelijk dat Rusland liever een Trump-presidentschap heeft om de verbroken banden met de VS te herstellen, maar Iran zal zich veel prettiger voelen bij Kamala Harris.
Zondag herhaalde de woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Esmaeil Baghaei Hamaneh, dat Teheran vastbesloten is om zijn recht uit te oefenen om de daders van de moord op luitenant-generaal Qassem Soleimani te vervolgen.
Om Baghaei Hamaneh te citeren:
“Deze laffe, onrechtmatige daad, die door de Verenigde Naties als onrechtmatig en willekeurig wordt erkend, brengt internationale aansprakelijkheid van de Amerikaanse regering met zich mee, evenals van de Verenigde Staten zelf.” individuele strafrechtelijke aansprakelijkheid van de daders. Iran is vastbesloten om zijn recht om de daders te vervolgen na te streven, aangezien de procedures momenteel gaande zijn in een rechtbank in Teheran.”

De Iraanse Soleimani, links, met Abu Mahdi al-Muhandis, een Iraakse commandant, in 2017 in Teheran. Dezelfde gerichte droneaanval van de VS doodde hen beiden op 3 januari 2020. (Fars News Agency, CC BY 4.0, Wikimedia Commons)
Aan de andere kant heerst er in Moskou een gevoel van onbehagen over de intenties van de regering van Pezeshkian, die prioriteit heeft gegeven aan het hervatten van de onderhandelingen met het Westen. Het diplomatieke verkeer op hoog niveau tussen Teheran en Moskou is niet meer zo druk als het was tijdens het presidentschap van wijlen Ebrahim Raisi.
Vorige week gingen topfunctionarissen van de VS uit hun dak om te bevestigen dat Teheran, ondanks de spanningen met Israël, zijn nucleaire doctrine niet “upgradet”. Een woordvoerder van het Office of the Director of National Intelligence in Washington voegde toe aan de openbare opmerkingen eerder in de week door CIA-directeur William Burns, die zei dat de VS geen bewijs heeft gezien dat de hoogste leider van Iran zijn besluit uit 2003 om het wapenprogramma op te schorten, heeft teruggedraaid.
Interessant, Nournieuws, die wordt geïdentificeerd met de veiligheidsdienst in Teheran, merkte op dat de Amerikaanse inlichtingenbeoordeling “zou kunnen helpen de Amerikaanse oppositie tegen een Israëlische aanval op het Iraanse nucleaire programma als vergelding te verklaren” — dat wil zeggen, de VS zou nog steeds een oogje kunnen houden op toekomstige nucleaire onderhandelingen met Iran.
Tijdens de Ashgabat-bijeenkomst vertelde Pezeshkian aan Poetin dat Iran en Rusland goede wederzijdse en complementaire potenties hebben en elkaar kunnen helpen. Pezeshkian benadrukte dat Irans banden met Rusland "oprecht en strategisch" zijn. Hij voegde toe: "Onze standpunten over mondiale kwesties liggen veel dichter bij elkaar dan bij die van veel andere landen."
Volgens de Kremlin-transcriptie, vertelde Poetin aan Pezeshkian,
“Onze relatie met Iran is een prioriteit voor ons, en die ontwikkelt zich zeer succesvol… We werken actief samen op het internationale toneel, en delen vaak nauwe of zelfs convergerende beoordelingen van de lopende ontwikkelingen.”
Pezeshkian merkte echter het volgende op:
“… we moeten ervoor zorgen dat onze relaties verbeteren en sterker worden in de toekomst. We hebben veel mogelijkheden om dit doel te bereiken, en het is onze plicht om elkaar te helpen bij deze inspanningen. We delen vergelijkbare visies, en er zijn veel overeenkomsten in termen van onze respectieve internationale positie.”
Als het gaat om het conflict in Oekraïne, is de houding van Teheran vergelijkbaar met de aanpak van India. Interessant genoeg schreef de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi in een bericht op X in het weekend dat hij in zijn recente interacties in New York met topfunctionarissen van de EU hen categorisch vertelde:
“De militaire samenwerking tussen Iran en Rusland is niet nieuw; het heeft een geschiedenis, lang voordat de crisis in Oekraïne begon… Ik heb duidelijk gezegd, en herhaal nogmaals: we hebben GEEN ballistische raketten aan Rusland geleverd. Als Europa een zaak nodig heeft om de chantage van Israël te sussen, moeten ze maar een ander verhaal zoeken.”
Het is veelzeggend dat noch Poetin noch Pezeshkian tijdens de Ashgabat-bijeenkomst aanspraak maakte op een strategische convergentie in het buitenlandse beleid van de twee landen. Pezeshkian verzekerde Poetin echter dat hij uitkeek naar de komende BRICS-top en dat “we alles zullen doen wat nodig is om de documenten op de agenda goed te keuren en te ondertekenen.”
Knessetlid Bhadrakumar is een voormalig diplomaat. Hij was de ambassadeur van India in Oezbekistan en Turkije. Meningen zijn persoonlijk.
Deze dit artikel verscheen oorspronkelijk op Indiase punchline.
De geuite meningen zijn uitsluitend die van de auteur en kunnen al dan niet die van Consortium Nieuws.
Alstublieft Doneren Heden naar CN's Vallen Fonds Drive