Waarheen met de Schotse onafhankelijkheid?

Tien jaar later blikt John Wight terug op het referendum voor Schotse onafhankelijkheid van 18 september 2014.

By John Wight
Speciaal voor consortiumnieuws

Tom te begrijpen waarom er zoveel Schotten stemden om het Verenigd Koninkrijk te verlaten Vandaag 10 jaar geleden vond er een referendum plaats over de Schotsendependence — gehouden op 18 september 2014 — moeten we de geschiedenis begrijpen van een unie die geboren werd in mercantilisme en in stand werd gehouden door eeuwen van imperium en kolonialisme.

Het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland — om het VK zijn zondagse naam te geven — is het toonbeeld van een kunstmatige staat. Het was en blijft het product van het samenvoegen van uiteenlopende culturen, geschiedenissen en nationale identiteiten. 

Bij de oprichting werd deze enting niet ondernomen in het belang van de bevolking, maar in het belang van nationale elites die graag wilden profiteren van de commerciële kansen van een verenigde staat met extra mankracht en middelen. Dit in een tijdperk van imperium.

De omkoopbaarheid, hebzucht en corruptie van de Schotse heersende klasse in het begin van de 18e eeuw leverden het Schotse volk in de armen van wat destijds een impopulaire unie was met zijn buur ten zuiden van de grens. Dit werd weerspiegeld in de sociale onrust en rellen die plaatsvond in Schotse dorpen en steden, zowel tijdens de onderhandelingen die de Act of Union van 1707 tot stand brachten, als toen deze werd aangenomen.

Voor de heersende elites van zowel Schotland als Engeland had de vereniging van beide parlementen in één aantoonbare commerciële en strategische voordelen. De eerste was failliet gegaan na de mislukte poging van Schotland om een ​​eigen overzeese kolonie te vestigen in Darien (het huidige Panama) in de late 17e eeuw. 

Om nationale verarming te voorkomen, werd het nu als essentieel beschouwd om handelsverbindingen met Engeland's overzeese koloniën te verkrijgen.

In de loop van de tijd werd er in het Verenigd Koninkrijk een arbeidersklasse-identiteit gesmeed als een product van de zware industrie van het land - kolenwinning, staal, scheepsbouw, etc. - via de industriële revolutie van het Verenigd Koninkrijk. Gemeenschappelijke economische belangen en strijd tegen een gemeenschappelijke vijand, de bazen en eigenaren van die industrieën, overstegen nationale en culturele verschillen.

Het leidde uiteindelijk tot het ontstaan ​​van de vakbeweging van het land en de oprichting van de Arbeiderspartij aan het begin van de 20e eeuw.

Margaret Thatcher vernietigde deze materiële basis van eenheid van de werkende klasse in het Verenigd Koninkrijk in de jaren 1980. Haar vrije markt, neoliberale contrarevolutie en de resulterende de-industrialisatie van de economie van het land veranderden Groot-Brittannië in wat het vandaag de dag is: een diensteneconomie ondersteund door gefinancialiseerd kapitaal. 

Alstublieft  Doneren Heden naar CN's Vallen Fonds Drive

Thatcher en alles waar zij voor stond, werd in Schotland bijzonder verguisd. 

Haar economische shocktherapie vernietigde gemeenschappen in het hele land, waardoor ze verstoken bleven van een toekomst. Het resultaat was dat politiek in Schotland werd bekeken door een nationale in plaats van een klassenlens, wat leidde tot groeiende steun voor afscheiding.

Een groot 'Ja' 

Tien jaar geleden stemde 45 procent van de Schotten bij het onafhankelijkheidsreferendum vóór afscheiding van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Aangezien zo'n stem een ​​enorme sprong in het diepe was na 307 jaar unie, was dit een ongelooflijk grote stem vóór onafhankelijkheid.

Toen de toenmalige Britse premier David Cameron instemde met het referendum, deed hij dat met de arrogantie van een telg van het Engelse, privé-geschoolde exceptionalisme. Hij geloofde dat er geen kans was dat mensen in Schotland zouden stemmen om zich af te scheiden van het VK

Met dit in gedachten is het moeilijk voor te stellen dat de Britse heersers het ooit zouden riskeren om de bevolking van Schotland opnieuw de kans te geven om voor onafhankelijkheid te stemmen. 

De inzet kan niet hoger zijn voor de bewakers van de Britse gevestigde orde, gezien de bedreiging voor de toekomst van de Britse kernonderzeebootbasis Trident in het westen van Schotland, waarmee Londen zich heeft kunnen presenteren als een grote mogendheid op het wereldtoneel en waarmee het zijn zetel als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad heeft ingenomen.

Er is al lang een ongemakkelijke relatie met nationalisme onder socialisten en degenen die links van het politieke spectrum in Schotland zitten. Wanneer het wordt ingezet voor de zaak van nationale bevrijding, is het een positieve kracht, maar wanneer het wordt ingezet in dienst van nationaal chauvinisme, is het dat niet. 

“Nationalisme,” zei de beroemde Schotse vakbondsleider en organisator Jimmy Reid, “is als elektriciteit. Het kan een baby in leven houden in een couveuse of het kan een man doden in de elektrische stoel.” 

Engels/Brits nationalisme, verantwoordelijk voor Brexit, is van een andere orde en een ander dier dan de Schotse variant. In het Schotse onafhankelijkheidsreferendum van 2014 kregen EU-burgers die toen in Schotland woonden, werkten en liefhadden, een stemrecht. Twee jaar later werd hen hetzelfde voorrecht ontzegd in het Brexit-referendum, dat grotendeels een referendum was over hun lot en toekomst in het VK. 

Het is in deze context dat de bovenstaande formulering van Jimmy Reid moet worden begrepen.

Ja, dat klopt, de de-industrialisatie heeft niet alleen de Schotse arbeidersklassegemeenschappen verwoest. Het heeft ook de arbeidersklassegemeenschappen in heel Engeland verwoest. Het verschil is dat het Schotse karakter een identiteit is die grotendeels is gesmeed vóór de Unie van 1707.

Het is geworteld in de onafhankelijkheidsoorlogen tegen de Engelsen, gevoerd door William Wallace en Robert the Bruce in de late 13e en vroege 14e eeuw. Het is geworteld in de noodlottige Jacobitische opstand van 1745. En op cultureel niveau is het geworteld in de werken van Robert Burns, beter bekend als "Scotland's Bard" (nationale dichter). 

Schotland is een Europese natie — in geopolitieke zin — in die mate dat Engeland dat niet is. Brexit werd, naar de mening van deze schrijver, gedreven door een emotionele terugval in de tijd naar een veronderstelde gouden eeuw, toen Britannia de golven regeerde en de Union Jack wapperde waar het maar wilde. 

De nationale campagne voor Schotse onafhankelijkheid in 2014 werd ondersteund door inclusiviteit, niet door het antoniem. Als er al sprake was van een gevoel van exceptionalisme, dan was het wel de uitzonderlijke trots om inclusief en gastvrij te zijn voor migranten en banden met onze Europese buren. Het was een campagne die werd geleid door de toenmalige eerste minister van Schotland en leider van de Scottish National Party (SNP), Alex Salmond.

Salmond, een voormalige bankier, was nooit populairder dan in die tijd. Hij was als een vat waarin talloze Schotten hun hoop en aspiraties voor een breuk met een reactionair Brits Tory-establishment goten. 

In wat als een Shakespeareaans slotakkoord van deze tumultueuze periode in de Schotse politiek kan worden beschouwd, trad Salmond onmiddellijk na het verlies van het referendum af als leider van de SNP en als eerste minister van Schotland. 

Zijn plaatsvervanger en naaste collega, Nicola Sturgeon, nam zijn plaats in. Een paar jaar later hielp ze bij het opzetten van de strafzaak die tegen hem werd aangespannen rond beschuldigingen van seksueel misbruik, tot en met poging tot verkrachting.

In maart 2020 oordeelde een jury Salmond niet schuldig aan alle aanklachten. Hij verliet de rechtbank als een vrije, maar sterk verzwakte man en politieke figuur. 

Wat Sturgeon betreft, op het moment dat ik dit schrijf is zij het onderwerp van een politieonderzoek naar verduistering en fondsenwervingsfraude. De SNP, jarenlang een electorale grootmacht in Schotland, is nu in vrije val. Het vertoont geen tekenen van herstel op korte termijn.

Wat tien jaar geleden nog binnen handbereik lag in de vorm van een onafhankelijk Schotland, vrij van de heerschappij van Londen, lijkt steeds meer een idee te zijn dat de tijd had gehad, maar dat nu helaas voorbij is. 

Toekomstige generaties zullen hier mogelijk spijt van krijgen.

John Wight, auteur van Gaza huilt, 2021, schrijft over politiek, cultuur, sport en wat dan ook. Overweeg dan om een abonnement op zijn Medium-site.

De geuite meningen zijn uitsluitend die van de auteur en kunnen al dan niet die van Consortium Nieuws.

Alstublieft  Doneren Heden naar CN's Vallen Fonds Drive