AS`AD AbuKHALIL: het officiële verslag van Hamas

Er staat genoeg in het document om de geboorte van een nieuwe Hamas-beweging aan te kondigen, die breekt met haar vroege oprichtingsjaren.

By As'ad AbuKhalil
Speciaal voor consortiumnieuws 

LVorige week het Informatiebureau van Hamas een speciaal document uitgegeven getiteld “Dit is ons verslag: waarom de Aqsa zondvloed.” Daarin legt de beweging in detail haar motieven en doelstellingen voor de operatie uit.

Het is niet waarschijnlijk dat het document de aandacht van de westerse media en de regering zal trekken, omdat het verhaal van Hamas over de gebeurtenissen van 7 oktober botst met de propaganda van Israël en zich verspreidt. door westerse regeringen en media. Niettemin staat er genoeg in het document om de geboorte van een nieuwe Hamas-beweging aan te kondigen, die breekt met haar vroege oprichtingsjaren.

In de geschiedenis van de Palestijnse strijd vervagen politieke organisaties, terwijl er altijd nieuwe verschijnen om ze te vervangen. Leiders raken in diskrediet na grote historische gebeurtenissen, en nieuwe leiders komen op en spreken tot de verbeelding van een nieuwe Palestijnse generatie.

Sommige politieke organisaties (verzetsgroepen) overleven en blijven, maar ondergaan grote politieke transformaties. De Fatah-beweging was in de jaren zestig en zeventig de ruggengraat van de Palestijnse militaire en politieke strijd.

Hoewel het geen militair succes boekte en de meeste van zijn operaties tegen Israël mislukten, schaarde het Palestijnse volk zich achter Fatah omdat Yasser Arafat werd gezien als de nieuwe (en later enige en onbetwiste) leider van de Palestijnse revolutie.

Tegenwoordig wordt de Fatah-beweging door de meeste Palestijnen terecht gezien als het surrogaatleger van de Israëlische bezetting en van de VS. De regering-Biden benadrukt dat Fatah (na enige “vernieuwing” en rebranding) de enige aanvaardbare partij zal zijn (aanvaardbaar voor de VS en sommigen in Israël) om de veiligheid en het bestuur in Gaza na de oorlog te beheren.

Het Palestijnse volk denkt daar anders over en beschouwt het leger van de Palestijnse Autoriteit als de arm van repressie namens Israël en de VS. Het idee dat de VS en Israël Palestijnse leiders kunnen kiezen is zo oud als bezetting en kolonisatie.

Ook Hamas is door de jaren heen veranderd. Toen het in 1987 werd opgericht, was het een militante organisatie die zich sterk richtte op religieuze retoriek en niet rekende op succesvolle militaire operaties als bron van legitimiteit en geloofwaardigheid. Het was nauw verbonden met willekeurige bomaanslagen tijdens de tweede Intifada, toen Arafat en de PLO een vreedzame regeling met Israël nastreefden.

Maar wat verklaart de verandering in de structuur, de rol en het beleid van een beweging of verzetsgroepen in het Arabische Oosten? Bij het onderzoeken van de veranderingen binnen Hamas is het leerzaam om te kijken naar de geschiedenis van Hezbollah, de sjiitische verzetsgroep tegen Israël in Libanon.

Verander factoren

In het geval van Hezbollah zijn verschillende factoren te onderscheiden die een rol spelen bij het vormgeven en verschuiven van de focus en de retoriek van een beweging.

Een verandering van leiderschap kan een grote verandering in het beleid en de praktijk van een organisatie veroorzaken. 

De Fatah-beweging was, vóór het opleggen van het autocratische leiderschap van Arafat na 1970, heel anders dan wat zij later werd. onder Arafat, maar nog meer onder Mahmoud Abbas.

In het begin was er meer sprake van collectief leiderschap. Op dezelfde manier erfde Hasan Nasrallah een Hezbollah-partij die niet echt populair of begrepen was buiten Libanon (en zelfs binnen Libanon).

Israël dacht dat door te doden Abbas Moesaw (plus zijn vrouw en kind) in 1992 maakte het fenomeen Hezbollah voor altijd een einde. In plaats daarvan is Nasrallah grotendeels verantwoordelijk voor het omvormen van de partij tot de grootste Arabische politieke partij, waarschijnlijk ooit, zelfs als we de Soedanese Communistische Partij in haar hoogtijdagen in de jaren zestig in ogenschouw nemen.

Nasrallah heeft de partij ook gelibaniseerd en haar verbonden met het Libanese politieke toneel, waar ze voorheen enigszins vreemd was geweest. Hij stond achter het opgeven van het doel van een Islamitische Republiek in Libanon, dat het middelpunt van Hezbollah was geweest toen de partij voor het eerst werd opgericht.

Nasrallah maakte geen einde aan het collectieve leiderschap dat Hezbollah sinds de oprichting kenmerkte, maar zijn charisma dreef hem naar regionaal leiderschap, ver buiten de nauwe grenzen van de Libanese politiek. Nasrallah overlegt met Iran en anderen binnen zijn partij, maar er wordt van hem verwacht dat hij de uiteindelijke strategische beslissingen van de partij neemt, vooral als het gaat om Palestina en Libanon.

Hezbollah werd vóór Nasrallah gevreesd, nooit liefgehad of begrepen. In de In het Nasrallah-tijdperk werd de partij door sommigen geliefd (de meesten vóór de Syrische oorlog van 2011), gehaat door anderen en door velen verkeerd begrepen. (Natuurlijk zijn de media van het Saoedische regime gespecialiseerd in het verdraaien van de betekenis van Nasrallah’s woorden als onderdeel van zijn regionale propagandacampagne om vijanden van Israël te demoniseren.)

De nieuwe leider van Hamas, Yahda Sinwar, veroorzaakt een drastische verandering in de rol, praktijk en effectiviteit van Hamas. Net als Nasrallah begon Sinwar al snel zijn sporen na te laten nadat hij in 2017 het leiderschap op zich nam.

Net als Nasrallah (die jaren een veiligheidsrol vervulde bij Hezbollah voordat hij de leiding op zich nam), had Sinwar een veiligheidsrol bij Hamas. Hij zou jacht hebben gemaakt op Israëlische collaborateurs binnen Hamas en in Gaza.

Het onvermogen van Israël om de leiderschaps- en commandostructuur van Hamas te bereiken heeft dat wel gedaan Dit komt door het veiligheidsregime dat Sinwar in Gaza heeft geïnstalleerd.

Hij is geen 'wheeler-dealer' zoals Khalid Mishal, de voormalige Hamas-leider, en vermijdt politiek en conflicten tussen Arabische regimes. Hij gelooft ook sterk in de doeltreffendheid van de regionale verzetsas en brengt dat in grote mate tot uiting in de wijze waarop hij de militaire middelen van de beweging beheert.

Hamas brak met zijn vorige tijdperk toen Mishal van Hamas een tak van het buitenlandse beleid van Qatar maakte. Mishal lag dichter bij Qatar en Turkije, terwijl Sinwar dichter bij Iran ligt, dat de beweging voorziet van cruciale militaire hulp (Qatar voorziet Hamas van financiële hulp, maar naar verluidt in nauwe samenwerking met Israël).

Een partij kan veranderen door te leren van haar fouten uit het verleden. Toen Hamas opkwam, had het er geen moeite mee om anti-Joodse gevoelens te uiten, en zelfs de beruchte Protocollen van de Wijzen van Zion aan te halen. Hamas was aanvankelijk niet eens gevoelig voor christelijke gevoeligheden. Maar dat veranderde in de loop van de tijd.

In dit document (en in een politiek document uit 2018) maakte de beweging duidelijk dat zij geen ideologie van vijandigheid jegens joden koestert, als joden. Dit is een belangrijke verschuiving, die ook door Hezbollah werd verwoord in zijn politieke document uit 2009.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Israël en de westerse zionisten niet willen toegeven dat bewegingen veranderen. Ze willen alle Palestijnse en Arabische verzetsgroepen in een hokje plaatsen als nazi-achtig, wat ze ook doen en zeggen. Tot op de dag van vandaag verwijzen de westerse media naar de politieke retoriek van Hamas vanaf het eerste jaar en niet vanaf de recentere jaren.

Hetzelfde doen ze met Hezbollah: de media van het Saoedische regime vinden het leuk om zeer oude toespraken van Nasrallah te vinden waarin verwijzingen naar een islamitische staat worden gemaakt om niet-sjiitische aanhangers in Libanon en de Arabische wereld van zich te vervreemden.

Hamas brak ook met zijn geschiedenis waarin het geen onderscheid probeerde te maken tussen Israëlische militaire en civiele doelen (ondanks zijn eerste verklaringen dat dit wel het geval is). Het is niet gemakkelijk voor Arabische verzetsgroepen om dat onderscheid te maken, omdat: a) Israël en de zionistische beweging sinds de jaren dertig nooit de moeite hebben genomen om onderscheid te maken tussen Arabische burgers en strijders; b) omdat veel Israëli's (mannen en vrouwen) gewapend zijn en in de reservaten dienen.

De golf van zelfmoordaanslagen door Hamas tijdens de tweede intifada heeft zowel Arabische als niet-Arabische aanhangers van de Palestijnen in de steek gelaten. In het nieuwe document verkondigt Hamas een uitgesproken beleid om het aanvallen van burgers te vermijden als onderdeel van zijn religieuze en ethische doctrine. (Ik zal dieper op deze vraag ingaan in deel twee van dit artikel.)

Er was een soortgelijk pad in de geschiedenis van Hezbollah. Hezbollah wil nu heel graag vermijden dat burgers worden aangevallen. Zelfs tijdens de recente oorlogsmaanden tussen Hezbollah en Israël richtte Hezbollah zich strikt op militaire locaties in Israël, terwijl het veel gemakkelijker zou zijn geweest om willekeurig te schieten.

Daarentegen slaagt Israël er in al zijn oorlogen in om veel (of vooral) burgers te doden. In feite ontkent Israël – in deze recente genocideoorlog – niet dat de meeste van zijn slachtoffers in Gaza burgers waren, maar beweert dat veel van de afgeslachte mensen Hamas-strijders waren.

(Amerikaanse inlichtingendienst schattingen die Israël heeft overdreven het percentage van strijders gedood). In de juli-oorlog van 2006 bestond de overgrote meerderheid van degenen die door Hezbollah werden gedood uit soldaten en officieren, terwijl de meeste doden aan Libanese zijde burgers waren.

As`ad AbuKhalil is een Libanees-Amerikaanse hoogleraar politieke wetenschappen aan de California State University, Stanislaus. Hij is de auteur van de Historical Dictionary of Lebanon (1998), Bin Laden, Islam and America's New War on Terrorism (2002), The Battle for Saudi Arabia (2004) en beheerde het populaire blog The Angry Arab. Hij twittert als @assadabukhalil

De geuite meningen zijn uitsluitend die van de auteur en kunnen al dan niet die van Consortium Nieuws.