Michael Ratner, kampioen voor de mensenrechten

Michael Ratner, die vorige week stierf, was een voorvechter namens de onderdrukten in de wereld. Hij gaf de uitdrukking “mensenrechten” een echte betekenis en tartte de huidige propagandatoepassing ervan om eindeloze oorlog te rechtvaardigen, zoals Marjorie Cohn uitlegde in Truthdig.

Door Marjorie Cohn

De legendarische mensenrechtenadvocaat Michael Ratner is afgelopen woensdag overleden. Zijn baanbrekende juridische en politieke werk ten behoeve van de armen en onderdrukten over de hele wereld is ongeëvenaard. Zijn dood is een onberekenbaar verlies voor de zaak van vrijheid, vrede en gerechtigheid.

De laatste keer dat ik Michael zag was kort voordat bij hem de diagnose kanker werd gesteld. We waren in New York voor het jaarlijkse diner van de National Lawyers Guild (NLG). We waren allebei president van de NLG geweest, hij tijdens de Reagan-jaren, ik tijdens de regering van George W. Bush.

Toen we elkaar in New York ontmoetten, was Michael net terug uit Cuba, waar hij een geweldig bezoek had gehad met Gerardo Hernández, een van de Cubaanse vijf. Ik stond op het punt naar Cuba te vertrekken, waar ik René González en Antonio Guerrero, twee andere leden van de Cuban Five, zou ontmoeten.

De Vijf waren naar Miami gereisd om informatie te verzamelen over terroristische complotten tegen Cuba. Toen ze hun gegevens aan de FBI overhandigden, werden ze beloond met arrestaties, veroordelingen en opsluiting. In Cuba worden de Vijf (“Los Cinco”) beschouwd als nationale helden. Eén van de voorwaarden voor de historische ontspanning tussen Barack Obama en Raul Castro in december 2014 was de vrijlating door de Verenigde Staten van de leden van de Cuban Five die nog steeds in hechtenis zaten.

Michael was opgetogen over zijn reis naar Cuba. Een oude vriend en bondgenoot van de Cubaanse revolutie, was Michael in de jaren zeventig voor het eerst naar Cuba gereisd. Later was hij co-auteur van het boek ‘Who Killed Che?’, waarin hij en Michael Smith op basis van Amerikaanse overheidsdocumenten concludeerden dat de CIA achter de moord zat.

Toen Cuba afgelopen juli zijn ambassade in Washington DC opende, was Michael erbij. Hij vertelde “Democratie nu!” presentator Amy Goodman dat “afgezien van de geboorte van mijn kinderen, dit misschien wel een van de meest opwindende dagen van mijn leven is. … Dit is een grote overwinning voor het Cubaanse volk, en dat moet begrepen worden. We staan ​​op een moment dat ik nooit had verwacht in onze geschiedenis.”

Michael zal waarschijnlijk het meest herinnerd worden vanwege zijn overwinning bij het verkrijgen van het recht op habeas corpus voor Amerikaanse gevangenen die in Guantanamo in Cuba werden vastgehouden. Michael was hoofdadvocaat in de zaak van 2004 Rasul tegen Bush, waarin het Hooggerechtshof het recht bevestigde van degenen die als ‘vijandelijke strijders’ in Guantanamo waren vastgehouden, om hun verzoeken om habeas corpus door Amerikaanse rechtbanken te laten behandelen.

De regering-Bush had betoogd dat de gevangenen, aangezien ze op Cubaans grondgebied werden vastgehouden, geen recht hadden op toegang tot Amerikaanse federale rechtbanken om hun opsluiting aan te vechten. Maar de rechtbank oordeelde dat de Verenigde Staten volledige jurisdictie en controle uitoefenen over de basis in Guantanamo Bay.

Zoals rechter John Paul Stevens voor de meerderheid schreef: “Buitenaardse wezens die op de basis worden vastgehouden, hebben, net als Amerikaanse burgers, het recht om zich op het gezag van de federale rechtbanken te beroepen” op grond van het federale habeas corpus-statuut.

“We zijn naar de rechtbank gegaan met een heel eenvoudig voorstel: dat habeas corpus betekende dat elke persoon die wordt vastgehouden het recht heeft om naar de rechtbank te gaan en tegen de regering te zeggen: 'Vertel me waarom je me vasthoudt en geef me de juridische rechtvaardiging'', schreef Michael in zijn hoofdstuk gepubliceerd in mijn boek: 'De Verenigde Staten en Marteling: ondervraging, opsluiting en misbruik.”

Michael schreef ook dat “reventieve detentie een grens is die nooit overschreden mag worden. Een centraal aspect van de menselijke vrijheid, dat eeuwen nodig heeft gehad om te winnen, is dat niemand gevangen mag worden gezet, tenzij hij of zij wordt aangeklaagd en berecht.” Michael voegde eraan toe: “Als je die rechten kunt wegnemen en iemand simpelweg bij zijn nekvel kunt pakken en hem in een strafkolonie in het buitenland kunt gooien omdat hij geen moslims is, zullen deze ontnemingen van rechten tegen iedereen worden gebruikt. … Dit is de kracht van een politiestaat en niet van een democratie.”

In zijn hoofdstuk pleitte Michael voor ‘verantwoording door middel van strafrechtelijke vervolging’ van Bush, Dick Cheney, George Tenet en Donald Rumsfeld voor hun martelingsprogramma. ‘Totdat dit gebeurt,’ schreef Michael, ‘kan een toekomstige president met één pennenstreek de Verenigde Staten weer in de martelwereld stoppen.’

Michael klaagde Ronald Reagan, George HW Bush, Bill Clinton, Rumsfeld, de FBI en het Pentagon aan wegens hun overtredingen van de wet. Hij daagde het Amerikaanse beleid in Cuba, Irak, Haïti, Nicaragua, Guatemala, Puerto Rico en Israël/Palestina uit. Hij was hoofdadviseur van klokkenluider Julian Assange.

Zoals David Cole in The Nation schreef: Michael ‘wist dat als je de machtigen aanklaagt, je vaak zult verliezen. Maar hij begreep ook dat dergelijke rechtszaken aanleiding konden geven tot politieke actie, en dat door een rechtszaak geïnspireerde belangenbehartiging vaak belangrijker was bij het bereiken van gerechtigheid dan de rechtszaak zelf.”

Jules Lobel, die Michael opvolgde als president van de Centrum voor grondwettelijke rechten(CCR), zei over “Democracy Now!” dat Michael “zich nooit heeft teruggetrokken uit de strijd tegen onderdrukking, tegen onrechtvaardigheid, hoe moeilijk de situatie ook was, hoe hopeloos de zaak ook leek te zijn.” Lobel voegde eraan toe: ‘Michael was briljant in het combineren van juridische belangenbehartiging en politieke belangenbehartiging. … Hij hield van mensen over de hele wereld. Hij vertegenwoordigde hen, ontmoette hen, deelde hun ellende, deelde hun lijden.”

Als NLG-president begin jaren tachtig initieerde Michael de uitdagingen van het gilde tegen het reaganisme, waaronder Amerikaanse interventies in Midden-Amerika en het Caribisch gebied. Toen hij president van CCR was, choreografeerde hij rechtszaken die in wezen een einde maakten aan het draconische politiebeleid van New York City.

Collega-voormalig NLG-president Barbara Dudley merkte op: “Michael heeft zijn briljante geest en zijn creatieve juridische vaardigheden doordrenkt met liefde, humor en een overvloedige energie. Zijn werk, zijn lach, zijn ironie en zijn blijvende geloof in de revolutionaire geest zullen voortleven.”

Vince Warren, uitvoerend directeur van CCR, noemde Michael ‘een van de grote gerechtigheidsstrijders van onze tijd’ en merkte op dat familieleden zeiden dat Michael geboren was met het ‘empathie-gen’.

In 2002 zei Michael vooruitziend tegen The New York Times: “Een permanente oorlog in het buitenland betekent permanente woede tegen de Verenigde Staten van die landen en mensen die verwoest zullen worden door Amerikaanse militaire acties. De haat zal toenemen, niet afnemen; en de verschrikkelijke gevolgen van die haat zullen op hun beurt worden gebruikt als rechtvaardiging voor meer beperkingen van de burgerlijke vrijheden in de Verenigde Staten.”

We zullen mensen als hem niet meer zien.

Marjorie Cohn[http://marjoriecohn.com/] is professor aan de Thomas Jefferson School of Law, voormalig president van de National Lawyers Guild, en plaatsvervangend secretaris-generaal van de International Association of Democratic Lawyers. Haar meest recente boek is ‘Drones and Targeted Killing: Legal, Moral, and Geopolitical Issues’. Volg haar op Twitter via @marjoriecohn. Dit artikel verscheen voor het eerst op Truthdig [http://www.truthdig.com/report/item/michael_ratners_death_is_a_loss_for_freedom_peace_and_justice_20160516].