Frankrijk dumpt Liberté vanwege veiligheid

Exclusief: De reactie van Frankrijk op de terreuraanslagen van vorig jaar in Parijs legde draconische maatregelen op die afstand deden van fundamentele burgerrechten tijdens de onmiddellijke “noodsituatie”, maar het Franse parlement overweegt nu om die regels permanent te maken, zoals Jonathan Marshall uitlegt.

Door Jonathan Marshall

Wanneer islamitische radicalen eeuwenoude kunstvoorwerpen vernietigen, van Bamyan tot Palmyra, merken beschaafde mensen overal hun verontwaardiging. Maar in naam van de strijd tegen diezelfde islamisten vernietigen sommige westerse regeringen hun eigen architectuur van juridische en mensenrechten, die eeuwen heeft geduurd om op te bouwen.

De Verenigde Staten van na 9 september bieden talloze voorbeelden. Maar nu negeert de regering van de Franse president François Hollande de veroordelingen van lokale en internationale mensenrechtenorganisaties, de Verenigde Naties en de Europese Raad om ram door het parlement grondwetswijzigingen die de noodbevoegdheden van de regering permanent zouden verankeren.

Vrede voor Parijs-symbool.

In de klassieke woorden van autoritaire leiders overal ter wereld: de Franse minister van Binnenlandse Zaken dringt“Het is terrorisme dat de bedreiging voor de vrijheid vormt, en niet de noodtoestand.”

Frankrijk leeft momenteel onder een tijdelijke nationale noodtoestand, ingesteld na de terroristische aanslagen van 13 november 2015 in Parijs waarbij 130 mensen om het leven kwamen en honderden gewond raakten. De noodtoestand is al een keer verlengd en loopt af op 26 februari, tenzij het parlement opnieuw verlengd.

De nationale noodtoestand, gebaseerd op wetgeving die teruggaat tot de Algerijnse oorlog in 1955, geeft de regering buitengewone rechten om huizen te doorzoeken en mensen onder huisarrest te houden zonder huisarrest, openbare protesten te verbieden en de media te censureren. De Franse orde van advocaten veroordeelde het als “een juridisch en sociaal model dat breekt met de republikeinse waarden.”

Als de grondwetswijzigingen worden aangenomen, zouden ze niet alleen juridische uitdagingen aan de noodbevoegdheden uitsluiten, maar zouden ze ook in Frankrijk geboren staatsburgers hun staatsburgerschap ontnemen als ze veroordeeld worden voor terrorisme. Hollande's minister van Justitie, Christiane Taubira, trad af uit protest tegen laatstgenoemd voorstel. Ze twitterde, met een knipoog naar Charles de Gaulle, ‘soms betekent weerstand bieden dat je weggaat.’

Critici wijzen erop dat de Franse politie haar buitengewone bevoegdheden op grote schaal heeft misbruikt, waardoor het leven van onschuldige verdachten zuur is geworden en onder de gemarginaliseerde moslimbevolking van het land meer sympathie voor islamitische radicalen is ontstaan.

Begin februari bracht Human Rights Watch een rapport uit, gebaseerd op interviews met 18 mensen die het slachtoffer waren geworden van ongerechtvaardigde politie-invallen in hun huizen, restaurants of moskeeën, of die zonder aanwijsbare reden onder huisarrest waren vastgehouden. Daarbij hebben deze politie-acties ouders en kinderen de stuipen op het lijf gejaagd, waardoor sommige volwassenen niet meer in hun levensonderhoud konden voorzien. In sommige gevallen hebben rechters de invallen achteraf streng veroordeeld.

“Bij een huisinval brak de politie vier tanden van een gehandicapte man voordat ze zich realiseerden dat hij niet de persoon was naar wie ze op zoek waren,” meldt de organisatie. “In een ander geval werden de kinderen van een alleenstaande moeder na een inval overgebracht naar pleeggezinnen. Veel van de geïnterviewden zeiden dat ze nu bang waren voor de politie en door hun buren werden gemeden.”

“Frankrijk heeft de verantwoordelijkheid om de openbare veiligheid te waarborgen en te proberen verdere aanvallen te voorkomen, maar de politie heeft haar nieuwe noodbevoegdheden op onrechtmatige, discriminerende en ongerechtvaardigde wijze gebruikt”, zegt Izza Leghtas, West-Europa-onderzoeker bij Human Rights Watch. “Dit misbruik heeft gezinnen getraumatiseerd en reputaties aangetast, waardoor slachtoffers zich tweederangsburgers voelen.”

Sinds november heeft de Franse politie meer dan 3,200 invallen gedaan en ongeveer 400 mensen onder huisarrest geplaatst. Toch hadden de aanklagers op 2 februari slechts vijf terrorisme-gerelateerde onderzoeken gestart.

“Deze noodtoestand lijkt relatief beperkte concrete gevolgen te hebben gehad in de strijd tegen het terrorisme,” commentaar Nils Muiznieks, de mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, “maar het heeft aan de andere kant de uitoefening van fundamentele vrijheden sterk beperkt en bepaalde garanties van de rechtsstaat verzwakt.”

Franse mensenrechtenwaarnemers merken op dat dergelijke hardhandige tactieken in feite contraproductief kunnen zijn. “Deze maatregelen zijn gericht op een specifieke beweging en op zeer oplettende moslims”, zegt Jacques Toubon, de Franse ombudsman voor de mensenrechten. “Dat kan aanleiding geven tot een gevoel van onrechtvaardigheid en verzet tegen de overheid.”

Net als Washington's eigen inzet om een ​​'oorlog tegen het terrorisme' met een open einde te voeren, stelt de Franse regering zich voor dat er vrijwel voor altijd onder een noodtoestand zal worden geregeerd. Premier Manuel Valls vertelde een verslaggever de buitengewone bevoegdheden moeten van kracht blijven “totdat we ons kunnen ontdoen van” Islamitische Staat. “Zolang de dreiging bestaat, moeten we alle middelen gebruiken”, zei hij.

Frankrijk heeft de politiemacht al jaren vergroot. In 2013, de wetgever stilletjes een wet aangenomen het codificeren van verregaande elektronische surveillancebevoegdheden waarover de inlichtingendiensten van het land beschikken, zonder rechterlijke toetsing. Het heeft een ingrijpende nieuwe antiterrorismewetgeving aangenomen in 2014 en opnieuw in 2015, na de aanval op Charlie Hebdo magazine.

Toch weerhield geen van deze wetten de incompetente politie ervan om bekende terroristen afgelopen november vrijelijk de Europese grenzen te laten oversteken om toe te slaan.

Zoals Leela Jacinto, een verslaggever voor Frankrijk 24, commentaar,,Zelfs vóór de Charlie Hebdo Bij de aanslagen waren de Franse antiterrorismewetten zo streng dat ze niet verder hoefden te worden aangescherpt, ze moesten gewoon beter worden benut. Onder het controversiële antiterrorismestatuut uit 1996, bekend als . . . 'terroristische criminele organisatie', duizenden zijn gearresteerd en honderden veroordeeld. Aanklagers hebben veroordelingen gezocht en verkregen, niet door het bestaan ​​van een terroristisch complot te bewijzen, maar door simpelweg blijk te geven van 'deelname aan een groepering of een overeenkomst die is gesloten met het oog op de voorbereiding' van een terroristische daad.

“Advocaten van de verdediging klagen dat hun cliënten schuldig zijn verklaard aan ‘adresboekmisdaden’. Erger nog, dit 'schilder-op-nummer'-plan versnelde alleen maar de stroom jonge, voornamelijk moslimmannen naar beruchte Franse gevangenissen. . . waar ze, ironisch genoeg, zich hebben geassocieerd met geharde criminelen die jihadisten zijn geworden en die gevaarlijker uit het systeem zijn gekomen dan voordat ze binnenkwamen.”

Jonathan Marshall is auteur of co-auteur van vijf boeken over internationale zaken, waaronder De Libanese connectie: corruptie, burgeroorlog en de internationale drugshandel (Stanford University Press, 2012). Enkele van zijn eerdere artikelen voor Consortiumnews waren “Riskante terugslag van Russische sancties""Neoconservatieven willen regimeverandering in Iran""Saudi Cash wint de gunst van Frankrijk""De gekwetste gevoelens van de Saoedi's""Het nucleaire geweld van Saoedi-Arabië""De VS leveren de Syrische puinhoop in”; en "Verborgen oorsprong van de Syrische burgeroorlog."]