Een manier vinden om uit te voeren

In een rode staat als Oklahoma is de doodstraf politiek populair, vooral onder Republikeinse politici die over hun schouders kijken naar mogelijke uitdagers van de Tea Party. De deelstaatregering neemt dus geen risico dat een paar gevangenen aan hun executie ontsnappen, schrijft Richard L. Fricker.

Door Richard L. Fricker

Voor de tweede keer in minder dan een maand zijn de Republikeinse gouverneur van Oklahoma, Mary Fallin, en procureur-generaal Scott Pruitt geconfronteerd met een rechterlijke klap in hun pogingen om twee gevangenen te executeren. Deze keer kreeg ook de wetgevende macht van de staat de klap te verwerken toen een nieuwe “ideologische wet” door de rechtbanken werd verworpen.

Rechter Patricia Parish van de rechtbank van Oklahoma County oordeelde woensdag dat de staatswet uit 2011 die het executieprotocol geheim maakt, ongrondwettelijk is omdat gevangenen hierdoor de toegang tot de rechtbank wordt ontzegd. De wet in kwestie ontneemt het publiek toegang tot alle informatie over hoe executies worden uitgevoerd, met name de soorten medicijnen die worden gebruikt bij gevangenen, leveranciers, betaalde bedragen of namen van artsen en apothekers.

De uitspraak kwam als gevolg van een rechtszaak die was aangespannen door ter dood veroordeelde gevangenen Clayton Derrell Lockett en Charles Fredrick Warner, die oorspronkelijk deze maand door een dodelijke injectie zouden sterven wegens afzonderlijke moorden gepleegd in de jaren negentig. Het tweetal betwistte het protocol van de staat omdat eerder gebruikte medicijnen niet meer beschikbaar zijn en eerdere executies werden gekenmerkt door claims van pijn door gevangenen toen ze stierven en door langdurige strijd tijdens het doodsproces.

Procureur-generaal Pruitt heeft woensdag een verklaring afgegeven waarin staat dat tegen de beslissing beroep zal worden aangetekend. Leden van zijn staf hebben openlijk beloofd dat het paar uiteindelijk zou worden geëxecuteerd.

Het debat begon vijf jaar geleden toen fabrikanten van pentobarbital, het executiemedicijn bij uitstek, begonnen te weigeren staten te leveren die het medicijn gebruikten voor executies. De meeste fabrikanten zijn eigendom van Europese bedrijven waar de doodstraf verboden is. Deelname aan een executie op welk niveau dan ook kan leiden tot ernstige sancties en boetes.

Toen bronnen voor het medicijn schaars begonnen te worden, wendden verschillende staten, waaronder Oklahoma en Missouri, zich tot ‘bereidingsapotheken’. Deze verkooppunten combineren designergeneesmiddelen die doorgaans niet door de grote farmaceutische bedrijven worden vervaardigd. Bereidingsapotheken zijn grotendeels ongereguleerd en konden niet-geteste combinaties van medicijnen vervangen om de dood te veroorzaken. Over het algemeen werden deze apotheken in het geheim en contant betaald.

De wetgevende macht van Oklahoma keurde tijdens de zitting van 1991 HB 2011 goed in een poging deze apotheken te beschermen en het type medicijncocktail dat wordt toegediend, de betaalde bedragen en het regime voor het testen en onderhouden van de medicijnen te verbergen. HB 1991 werd van kracht nadat een farmaceutische leverancier tweemaal de beheerders van Oklahoma had gebeld om te zeggen dat het medicijn niet langer beschikbaar zou worden gemaakt.

Het deel van de wet dat wordt betwist luidt: “De identiteit van alle personen die deelnemen aan of leiding geven aan het executieproces en personen die de medicijnen, medische benodigdheden of medische apparatuur voor de executie leveren, zal vertrouwelijk zijn en op geen enkele manier kunnen worden ontdekt. civiele of strafrechtelijke procedures. De aankoop van medicijnen, medische benodigdheden of medische apparatuur die nodig zijn om de executie uit te voeren, is niet onderworpen aan de bepalingen van de Oklahoma Central Purchasing Act.

Senator Constance Johnson, een van de slechts drie senatoren die tegen de wet stemden, zei woensdag: “Ze hebben dit ding er met spoed doorheen gehaald; het ging snel. Ik betwijfel of veel van de senatoren zelfs wisten waar ze over stemden.”

Senator Johnson, een fervent tegenstander van de doodstraf, zei dat abolitionisten de uitspraak vierden. “Het is geweldig”, zei de Democraat. “Ze hebben dit alleen aangenomen om de conservatieve agenda gaande te houden.”

Toen het wetsvoorstel op 15 februari 2011 werd ingediend, zei ze: “we wisten niet wat voor grapjes ze achter de schermen uithaalden.” Na de passage begon Oklahoma door de wet voorgeschreven medicijnen te vervangen door cocktails van bereidingsapotheken.

ACLU-directeur Ryan Kiesel zei dat de uitspraak van rechter Parish “een enorme overwinning was voor zowel de abolitionisten als de voorvechters van transparantie.”

AG-woordvoerder Aaron Cooper zei in een voorbereide verklaring: "De hele reden voor het vertrouwelijkheidsstatuut van Oklahoma is het beschermen van degenen die dodelijke injectiemedicijnen aan de staat verstrekken tegen bedreigingen, dwang en intimidatie."

Cooper ging niet in op de vraag waarom de soorten drugs, de hoeveelheid en de bron van betaling ook geheim zouden moeten blijven. Het is bekend dat Oklahoma sinds HB 50,000 bijna 1991 dollar heeft uitbetaald voor doodsmedicijnen uit wat ‘kleingeld’ wordt genoemd.

Begin deze maand keurde het Court of Criminal Appeals met 5-0 stemmen uitstel van de executie goed, waarbij het opmerkte dat zij betwijfelden of procureur-generaal Pruitt binnen de oorspronkelijke executietermijn in staat zou zijn om de juiste drugs veilig te stellen. Deze week nog maakte de staat bekend dat het het executieprotocol had gewijzigd, maar weigerde te zeggen hoe hij de executies wilde uitvoeren.

Rechter Parish zei dat het juist de onwil is om dergelijke informatie vrij te geven die de gevangenen de toegang tot de rechtbank ontneemt, omdat ze geen informatie hebben waartegen ze in beroep kunnen gaan en de dood door toedoen van de staat moeten accepteren op welke manier de staat ook kiest.

In een staat die verschillende “heiligheid van het leven”-wetten tegen abortus en anticonceptie heeft aangenomen, heeft Oklahoma zich krachtig op de taak getoond om veroordeelden te vermoorden en zelfs een back-upplan geïnstalleerd als het drugsprogramma door de rechtbanken werd afgewezen.

HB 1991 bepaalt dat “B. Indien de tenuitvoerlegging van het doodvonnis, zoals bepaald in subsectie A van dit artikel, door een hof van beroep met een bevoegde jurisdictie ongrondwettelijk wordt verklaard, zal het doodvonnis worden uitgevoerd door middel van elektrocutie.

"C. Indien de uitvoering van het doodvonnis, zoals bepaald in de subsecties A en B van dit artikel, door een hof van beroep met een bevoegde jurisdictie ongrondwettelijk wordt geacht, zal het doodvonnis worden uitgevoerd door een vuurpeloton.”

Lockett en Warner zijn nog steeds veroordeeld tot de doodstraf en hun executie zal respectievelijk op 22 en 29 april plaatsvinden. Intussen vormt de politiek de achtergrond van deze doodsstrijd in een staat die het leven hoog in het vaandel heeft staan. De gouverneur en de procureur-generaal wachten zenuwachtig af of ze een voornaamste tegenstander van de Tea Party zullen aantrekken die hen ervan zal beschuldigen zacht te zijn op het gebied van misdaad.

De indieningsdeadline voor staatskantoren eindigt op 11 april, elf dagen voordat Lockett momenteel zijn dood tegemoet gaat, op welke manier de staat ook kiest, of misschien niet. Maar de beslissing of Lockett en Warner leven of sterven ligt niet bij gouverneur Fallin of AG Pruitt, maar bij de rechtbanken.

Richard L. Fricker woont in Tulsa, Oklahoma, en levert regelmatig bijdragen aan The Oklahoma Observer. Zijn nieuwste boek, De laatste dag van de oorlog, is verkrijgbaar bij https://www.createspace.com/3804081 of www.richardfricker.com. Een versie van dit verhaal verscheen op okobserver.net.