Met de inwijding van het Martin Luther King Jr.-monument is de vraag voor de Amerikanen hoe de overleden burgerrechtenleider zou hebben gereageerd op de recente decennia van hebzucht, oorlog en verval van het land. Eerwaarde Howard Bess stelt dezelfde vraag als hoe de oude Israëlieten reageerden op vijandige rijken en op hun eigen rijken.
Door ds. Howard Bess
Volgens de geschiedenis van Israël die in de Bijbel te vinden is, brachten de Israëlieten veel tijd door in landen die door andere mensen werden geregeerd en enige tijd waarin ze over anderen regeerden. Wat minder duidelijk is, is wat zij en de rest van de mensheid, inclusief de Amerikanen van vandaag, van die ervaringen hebben geleerd.
Toen pater Abraham het land tussen de twee grote rivieren, de Tigris en de Eufraat, verliet, vertelt de Bijbel ons dat hij niet wist waar hij heen ging. Het enige dat Abraham wist was dat zijn God hem zei dat hij moest gaan.
Hij en zijn clan waren nomaden en hadden geen thuisland. Omwille van overleving en veiligheid nam Abrahams kleinzoon, Israël, de clan mee naar Egypte. Het was de eerste grote ervaring voor de Israëlieten als kleine minderheid in een machtige rijksnatie.
Ze overleefden als mishandelde slaven door te weigeren zich te assimileren. Tegen alle verwachtingen in weigerden ze hun unieke identiteit, hun tradities of hun God op te geven. Uiteindelijk ontsnapten ze onder leiding van Mozes.
De volgende hoofdstukken in het leven van Israël zijn een klassiek verhaal waarin de misbruikte de misbruiker wordt. De Bijbel verfraait het verhaal met de steun en kracht van hun God, Jehovah. De Bijbel zegt dat God Palestina aan de Israëlieten gaf. De geschiedenis zegt dat de Israëlieten Palestina met brutaal geweld hebben ingenomen.
Toen de verhalen tot de werkelijkheid werden teruggebracht, werd Israël inderdaad een grote en succesvolle veroveraar. De grote koning David van de Israëlieten werd verheerlijkt omdat hij duizenden mensen doodde, mannen, vrouwen en kinderen. De formule was simpel: assimileer en accepteer onze God of sterf.
Onder koning David en koning Salomo, een periode die bekend staat als de ‘gouden eeuw’, werd Israël een rijksnatie, en de Israëlieten waren niet beter in het vormen van een rijk dan de koningen van Babylon of de farao’s van Egypte.
Ze maakten degenen die zich niet assimileerden tot slaaf en verzamelden eerbetoon van de clans die hen omringden. Israël genoot ervan een imperium te zijn, maar dat duurde niet lang. Zoals elk kind dat koning van de heuvel heeft gespeeld, weet, is het slechts een kwestie van tijd totdat krachten de koning van de heuvel slaan en een nieuwe pestkop zijn plaats inneemt.
De Syriërs veroverden de noordelijke stammen van Israël, en sindsdien hebben we niets meer van hen gehoord. Uiteindelijk verwoestten de Babyloniërs de zuidelijke stammen, waarbij velen omkwamen en vele anderen werden geassimileerd. Een aantal werd als slaven teruggevoerd naar Babylon.
Sommigen van deze overgebleven groep Israëlieten in Babylon waren priesters, die verplicht waren geweest aan het ideaal van het rijk voor Israël. Maar het rijk was verdwenen zonder hoop op herstel. De verwoesting ervan was compleet.
Historici geloven nu dat de meeste Israëlieten zich hebben geassimileerd en in de Babylonische geschiedenis zijn verdwenen. Wat overbleef van de Israëlitische gemeenschap was een overblijfsel van een overblijfsel.
Dit kleine overblijfsel deed twee dingen. Eerst weigerden ze zich te assimileren. Hun geloof maakte teveel deel uit van hen om hun religieuze praktijken op te geven. Hun doel was niet om anderen te bekeren, maar om hun eigen spirituele welzijn te behouden.
Zo goed als ze konden hielden ze hun rituelen in stand en hielden ze hun heilige dagen. Ik vermoed dat ze begrepen hoe hun voorouders die jaren in Egypte hadden overleefd.
Ten tweede dacht het Israëlitische overblijfsel na over de betekenis van hun geloof als het volk van God dat zijn leven leidde als slaven van een wereldrijk. Tijdens de zeventig jaar van hun ballingschap produceerden ze een uitbarsting van creatief denken en schrijven.
Grote delen van het Oude Testament werden in die jaren geschreven en een groot deel van de Israëlitische traditie werd herschreven en opnieuw geïnterpreteerd. Het idee dat het volk van God geroepen is om een dienend volk te zijn in plaats van een regerend volk, werd in die jaren geboren.
Wat is dus de les van de Babylonische ballingschap voor onze tijd?
Wij leven in het Amerikaanse imperium. Het Amerikaanse volk is geobsedeerd door het handhaven van onze status als imperium. Wij moeten in alles nummer één zijn. We moeten het krachtigste leger ooit hebben. Wij moeten het economische centrum van de wereld zijn. Wij geloven dat onze cultuur dominant moet zijn in de wereld. Een winnend thema bij de nationale verkiezingen is houd Amerika nummer één!
De Amerikaanse dorst om koning van de heuvel te zijn kan echter niet verzoend worden met het christelijk geloof, zoals ik het begrijp. De woorden van Jezus klinken in mijn oren. Als iemand groot wil zijn, laat hem dan de dienaar van allen zijn.
Toch worden christenen en christelijke kerken geassimileerd in de rijksthema’s macht, rijkdom en dominantie, net zoals de oude Israëlieten dat deden tijdens hun ‘gouden eeuw’ van het rijk en later, toen velen werden opgenomen in het Babylonische rijk.
Hebben vrome christenen, die probeerden trouw te blijven aan de nederige leringen van Jezus, een klein overblijfsel gevonden dat leefde in en verleid werd door de macht van een hedendaags rijk?
Maar in plaats van te klagen over onze benarde situatie, is het tijd om te herzien wat wij geloven: wat betekent het om christen te zijn in de 21e eeuw?st eeuw? Welke verplichtingen moet een christen aangaan als hij in een imperium leeft dat de verkeerde kant op gaat? Heeft de rabbijn Jezus uit Nazareth iets te zeggen over 21st eeuw Amerika?
Het is nu niet de tijd voor christenen om zich simpelweg aan te passen en te assimileren. Onze stemmen voor vrede en herstelrecht moeten deel uitmaken van elke publieke discussie en elk forum waartoe we toegang kunnen krijgen.
De voornaamste zorg van Christus voor de armen, de zieken en de weduwen moet tot uiting komen. Er moet een einde komen aan de Amerikaanse verslaving aan oorlog. Hebzucht moet worden uitgedaagd. We weten dat we in een land leven waar waarden ernstig in conflict zijn met de onze. Stilte is niet acceptabel.
Wanneer en hoe zal Amerika van de heuvel van dominantie worden geslagen? Het overblijfsel van de Israëlieten in Babylon liet dat aan God over. Intussen moet het huidige overblijfsel van vrome christenen binnen het Amerikaanse imperium in ons getuigenis gezond en krachtig blijven.
Toer Howard Bess is een gepensioneerde Amerikaanse baptistenpredikant, die in Palmer, Alaska woont. Zijn e-mailadres is hdbss@mtaonline.net.
Voor mij is er geen verband tussen evangelische christenen, zoals getoond in de Amerikaanse media, en enige vorm van oprecht christendom. Hun gedrag is in strijd met wat Jezus predikte en veel moderne ‘echte’ christenen volgen. Vrede, tolerantie voor verschillen, zorg voor de armen zijn onamerikaanse eigenschappen!
Ik vind het ook vreemd dat de drie moderne monotheïstische religies ruzie maken over “onze God”. Is er één God, of niet?