Profeten en priesters hebben door de geschiedenis heen rivaliserende en vaak tegenstrijdige rollen vervuld, waarbij priesters leiding gaven aan de rituelen van de samenleving en profeten de onrechtvaardigheden in de samenleving aan de orde stelden. Onlangs bevond ds. Howard Bess zich in een positie om beide functies te vervullen.
Door ds. Howard Bess
12 juni 2011
Degenen die de Bijbel kennen, erkennen dat er zowel priesters als profeten waren in de Israëlitische gemeenschappen, en dat zij aanzienlijk verschillende rollen speelden.
Priesters hadden de leiding over de tempel en zorgden voor alle religieuze rituelen. Profeten waren geen functionarissen bij religieuze rituelen en hadden geen bijzondere verantwoordelijkheden rond de tempel. Het waren eerder sprekers van de waarheid, die zich niet lieten beperken door institutionele regels of grenzen.
In het leven van Jezus uit Nazareth werd hij gezien als leraar (rabbi) en profeet, maar nooit als priester. Voor zover wij weten heeft hij nooit iemand gedoopt, heeft hij nooit een bruiloft geleid en heeft hij nooit een begrafenis geleid. Zijn rol was om de waarheid van God te spreken.
Er is ook geen bewijs dat hij ooit les heeft gegeven in een gebouw dat synagoge wordt genoemd. Als volwassene bracht hij één bezoek aan de tempel in Jeruzalem. Bij die gelegenheid was hij ontwrichtend en uitte hij zijn woede over de tempelpraktijken.
Ik ben een verdediger van religieuze instellingen, die het vermogen hebben om tradities in stand te houden die van vitaal belang zijn voor gezonde gemeenschappen. Iemand moet het dopen, begraven en trouwen doen.
Religieuze instellingen doen geweldig werk door het creëren van goede hogescholen en universiteiten, ziekenhuizen en sociale programma's om mensen te helpen die arm zijn, gehandicapt of dakloos zijn. Ik eer degenen die dopen, trouwen en begraven.
Zelf ben en ben ik onderdeel geweest van institutionele religie. Ik heb vele honderden begrafenissen verzorgd; hebben honderden bruiloften geleid; en hebben vele honderden mensen gedoopt. Maar als ik kennis neem van de eenvoudige leraar/profeet uit Nazareth, vraag ik mezelf af: “Heb ik de dingen ongedaan gemaakt die ik had moeten doen?”
Er vindt een grote kloof plaats tussen jongeren en religieuze instellingen. Er is geen bewijs dat jongeren niet geïnteresseerd zijn in religieuze kwesties en waarden- en betekeniskwesties. Die interesse werd inderdaad geïllustreerd door een bruiloft waarbij ik in het recente verleden betrokken was.
Mijn betrokkenheid begon met een telefoontje van de toekomstige bruid. Ze kende mij alleen via haar moeder met wie ik al een aantal jaren bevriend ben. Haar aanstaande echtgenoot zat bij de Nationale Garde van het leger en zijn eenheid was opgeroepen voor actieve dienst in Afghanistan.
Het stel was al twee jaar ‘samen’ en had een zoontje van zes maanden. Maar het leger wilde de partner en zoon van de soldaat niet erkennen voor een uitkering, tenzij er een papiertje bij zat waarop stond dat ze man en vrouw waren.
De bruidegom groeide op in een vrome religieuze traditie, maar had zijn kerk van herkomst verlaten. De band met de kerk van de bruid was op zijn best losjes. Ze vroegen er niet om deel uit te maken van mijn religieuze traditie of religieuze wereld. Er werd mij gevraagd om deel uit te maken van hun wereld met als doel een stuk papier uit de staat Alaska te verkrijgen dat aanvaardbaar zou zijn voor het Amerikaanse leger.
Dit was bepaald geen priesterlijke functie die beschreven werd in een kerkelijk ordeboek of het Book of Common Prayer.
Het bijzondere karakter van het evenement werd versterkt door de ongebruikelijke locatie. Ons jonge stel trouwde in het magazijn van ons plaatselijke recyclingcentrum. Ik had nog nooit een bruiloft in een recyclingcentrum geleid.
Het zou begrijpelijker zijn geweest als een van mijn nieuwe vrienden, of allebei, eerder getrouwd was geweest. Het huwelijk was voor beiden een primeur.
Het bleek dat de moeder van de bruid manager is bij het recyclingcentrum en zeer bedreven was in het besturen van een vorkheftruck om balen gerecyclede blikjes, plastic flessen en papier te verplaatsen.
Om het decor voor de bruiloft te creëren, stapelde de moeder van de bruid balen gerecyclede aluminium blikjes op tot een hoogte van ongeveer zes meter. De gekleurde geplette blikjes glinsterden in de gloed van de bovenlichten. Het was een kunstwerk.
De knappe bruidegom zag er scherp uit in zijn legeruniform. De bruid was prachtig in een eenvoudige witte jurk. Het zoontje van zes maanden was gelukkig in de armen van oma. De predikant was als priester niet op zijn plaats, maar was precies waar een profeet zou moeten zijn.
Tijdens de ceremonie wees ik op wat Jezus leerde. Liefde is geen papperig gevoel; liefde is een diepgaande keuze en belofte die goed is voor beter tot slechter, voor rijker, voor armer, zowel in ziekte als in gezondheid, zolang ze leven met prioriteit voor hun jonge zoon.
Mogelijk was ik helemaal niet op mijn plek.
Toer Howard Bess is een gepensioneerde Amerikaanse baptistenpredikant, die in Palmer, Alaska woont. Zijn e-mailadres is [e-mail beveiligd].