Home

Recente verhalen

Archief

Kruisstukken

Neem contact met ons op

Boeken

The Consortium On-line is een product van The Consortium for Independent Journalism, Inc. Om contact op te nemen met CIJ, klik hier.

"Honeest en idealist ... geniet van lekker eten en wijn ... onbevooroordeelde geest ..."

Zo werd in een beoordeling van de Central Intelligence Agency uit 1952 de nazi-ideoloog Emil Augsburg beschreven, een officier bij het beruchte Wannsee Instituut, de SS-denktank die betrokken was bij het plannen van de Eindoplossing. De SS-eenheid van Augsburg voerde 'speciale taken' uit, een eufemisme voor het uitroeien van joden en anderen ‘ongewenste zaken’ tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hoewel hij in Polen gezocht werd wegens oorlogsmisdaden, slaagde Augsburg erin in de gunst te komen bij de Amerikaanse CIA, die hem eind jaren veertig in dienst nam als deskundige op het gebied van Sovjetzaken.

Uit onlangs vrijgegeven CIA-gegevens blijkt dat Augsburg tot een groep nazi-oorlogsmisdadigers behoorde die door de Amerikaanse inlichtingendienst waren gerekruteerd kort nadat Duitsland zich had overgegeven aan de geallieerden.

Losgeraakt door het Congres, dat drie jaar geleden de Nazi War Crimes Disclosure Act goedkeurde, bevestigt een lang verborgen schat aan ooit geheime CIA-documenten een van de slechtst bewaarde geheimen van de Koude Oorlog: het gebruik door de CIA van een uitgebreid nazi-spionagenetwerk een clandestiene campagne tegen de Sovjet-Unie te voeren.

Uit de CIA-rapporten blijkt dat Amerikaanse functionarissen wisten dat ze talloze veteranen van het Derde Rijk subsidieerden die vreselijke misdaden tegen de menselijkheid hadden begaan, maar deze wreedheden werden over het hoofd gezien toen de anticommunistische kruistocht zijn eigen momentum kreeg. Voor nazi’s die anders van oorlogsmisdaden zouden zijn beschuldigd, kon het aanmelden bij de Amerikaanse inlichtingendienst hen in staat stellen een gevangenisstraf te vermijden.

“De echte winnaars van de Koude Oorlog waren de nazi-oorlogsmisdadigers, van wie velen aan de gerechtigheid konden ontsnappen omdat Oost en West na de oorlog zo snel gefocust raakten op het uitdagen van elkaar”, zegt Eli Rosenbaum, directeur van het Office of Justice van het ministerie van Justitie. Special Investigations en Amerika's belangrijkste nazi-jager.

Rosenbaum is lid van een door Clinton aangestelde Interagency Working Group-commissie van Amerikaanse wetenschappers, ambtenaren en voormalige inlichtingenofficieren die hielpen bij het voorbereiden van de CIA-documenten voor derubricering.

Veel nazi-criminelen "kregen een lichte straf, helemaal geen straf, of kregen een compensatie omdat westerse spionagediensten hen als nuttige activa beschouwden in de Koude Oorlog", verklaarde het IWG-team na het vrijgeven van 18,000 pagina's geredigeerd CIA-materiaal. (Er zijn nog meer termijnen in behandeling.)

Dit zijn “niet alleen maar droge historische documenten”, benadrukt voormalig congreslid Elizabeth Holtzman, lid van het panel dat de CIA-dossiers heeft onderzocht. Wat Holtzman betreft roepen de CIA-kranten kritische vragen op over het Amerikaanse buitenlandse beleid en de oorsprong van de Koude Oorlog.

Het besluit om nazi-agenten te rekruteren had een negatieve invloed op de betrekkingen tussen de VS en de Sovjet-Unie en vormde de weg vrij voor de tolerantie van Washington ten aanzien van mensenrechtenschendingen en andere criminele daden in naam van het anticommunisme. Met die noodlottige sub-rosa-omhelzing was de teerling geworpen voor een litanie van antidemocratische CIA-interventies over de hele wereld.

De Gehlen-org

De sleutelfiguur aan de Duitse kant van het CIA-nazi-verdrag was generaal Reinhard Gehlen, die had gediend als Adolf Hitlers belangrijkste anti-Sovjet-spion. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hield Gehlen toezicht op alle Duitse militaire inlichtingenoperaties in Oost-Europa en de USSR.

Toen de oorlog ten einde liep, vermoedde Gehlen dat de alliantie tussen de VS en de Sovjet-Unie spoedig zou uiteenvallen. Zich realiserend dat de Verenigde Staten in Oost-Europa geen levensvatbaar mantel-en-dolkapparaat hadden, gaf Gehlen zich over aan de Amerikanen en wierp zichzelf op als iemand die een cruciale bijdrage zou kunnen leveren aan de komende strijd tegen de communisten.

Naast het delen van zijn enorme spionagearchief over de USSR, beloofde Gehlen dat hij een ondergronds netwerk van door de strijd geharde anticommunistische troepen, die goed geplaatst waren om grote schade aan te richten in de Sovjet-Unie en Oost-Europa, weer tot leven zou kunnen wekken.

Hoewel het Verdrag van Jalta bepaalde dat de Verenigde Staten de Sovjets alle gevangengenomen Duitse officieren moesten geven die betrokken waren geweest bij "activiteiten in het oostelijke gebied", werd Gehlen snel naar Fort Hunt, Virginia, overgebracht.

Het beeld dat hij tijdens de tien maanden durende onderhandelingen in Fort Hunt projecteerde was, om een ​​beetje spionagetaal te gebruiken, een ‘legende’ – een beeld dat berustte op Gehlens valse bewering dat hij nooit echt een nazi was, maar dat hij zich bovenal had toegewijd aan het het bestrijden van het communisme. Tot degenen die in het aas beten was onder meer de toekomstige CIA-directeur Allen Dulles, die Gehlens grootste voorstander onder de Amerikaanse beleidsfanaten werd.

Gehlen keerde in de zomer van 1946 terug naar West-Duitsland met een mandaat om zijn spionageorganisatie weer op te bouwen en het bespioneren van het Oosten te hervatten op aandringen van de Amerikaanse inlichtingendienst. Deze datum is veelbetekenend omdat deze voorafging aan het begin van de Koude Oorlog, die volgens standaard Amerikaanse historische verslagen pas een jaar later begon.

De vroege verkering met Gehlen door de Amerikaanse inlichtingendienst suggereert dat Washington eerder in de Koude Oorlog-modus verkeerde dan de meeste mensen beseffen. De zet van Gehlen logenstraft ook het heersende westerse idee dat agressief Sovjetbeleid in de eerste plaats verantwoordelijk was voor het uitlokken van de Koude Oorlog.

Slechtste

Gehlen, gevestigd in de buurt van München, ging over tot het in dienst nemen van duizenden Gestapo-, Wehrmacht- en SS-veteranen.

Zelfs de meest verachtelijke mensen – de hogere bureaucraten die het centrale administratieve apparaat van de Holocaust bestuurden – waren welkom in de ‘Gehlen Org’, zoals deze werd genoemd, inclusief Alois Brunner, de belangrijkste plaatsvervanger van Adolf Eichmann. SS-majoor Emil Augsburg en Gestapo-kapitein Klaus Barbie, ook wel bekend als de ‘Slager van Lyon’, behoorden tot degenen die dat deden deed dubbele taken voor Gehlen en de Amerikaanse inlichtingendienst.

"Het lijkt erop dat in het hoofdkwartier van Gehlen de ene SS'er de weg vrijmaakte voor de volgende en dat Himmlers elite vrolijke reünieceremonies hield", berichtte de Frankfurter Rundschau begin jaren vijftig.

Het door de nazi's geteisterde spionageapparaat van Gehlen, vastgeschroefd in de CIA, functioneerde als Amerika's geheime ogen en oren in Midden-Europa.

De Org zou een belangrijke rol gaan spelen binnen de NAVO en tweederde van de ruwe inlichtingen over de landen van het Warschaupact leveren. Onder auspiciën van de CIA, en later als hoofd van de West-Duitse geheime dienst tot aan zijn pensionering in 1968, oefende Gehlen aanzienlijke invloed uit op het Amerikaanse beleid ten aanzien van het Sovjetblok.

Toen de Amerikaanse spionnenchefs een kant-en-klare stijl van natiemanipulatie verlangden, wendden ze zich tot de direct verkrijgbare Org, die diende als onderaannemingssyndicaat voor een reeks noodlottige guerrillaluchtdroppings achter het IJzeren Gordijn en andere onbezonnen CIA-terugdraaiplannen. .

Zittende eenden

Het is al lang bekend dat Duitse topwetenschappers gretig werden opgepikt door verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten, die zich haastten om deze spraakmakende experts op te eisen als buit van de Tweede Wereldoorlog. Maar al die tijd zweeg de CIA over het rekruteren van nazi-spionnen. De Amerikaanse regering heeft haar rol bij het lanceren van de Gehlen-organisatie pas meer dan een halve eeuw later officieel erkend.

Het omgaan met nazi-spionnen was echter niet hetzelfde als het in dienst nemen van rakettechnici. Je kon altijd zien of Werner von Braun en zijn team hun opdrachten voor NASA en andere Amerikaanse instanties uitvoerden. Als de raketten niet goed zouden afvuren, zouden de wetenschappers dienovereenkomstig worden beoordeeld.

Maar hoe bepaal je of een nazi-spion met een twijfelachtig verleden betrouwbaar werk verricht?

Veteranen van het Derde Rijk bleken vaak bedreven in het verkopen van gegevens – waarvan een groot deel vals – in ruil voor geld en veiligheid, zo concludeerde het IWG-panel. Veel nazi's speelden een dubbelspel, waarbij ze beide kanten van het Oost-West-conflict tot zwijgen brachten en aasden op de wederzijdse verdenkingen die uit het puin van Hitlers Duitsland naar voren kwamen.

Generaal Gehlen overdreef regelmatig de Sovjetdreiging om de spanningen tussen de supermachten te verergeren.

Op een gegeven moment slaagde hij erin generaal Lucius Clay, de militaire gouverneur van de Amerikaanse bezettingszone in Duitsland, ervan te overtuigen dat er in Oost-Europa een grote Sovjet-oorlogsmobilisatie was begonnen. Dit was voor Clay aanleiding om in maart 1948 een paniekerig, uiterst geheim telegram naar Washington te sturen, waarin hij waarschuwde dat oorlog 'met dramatische plotselingheid zou kunnen komen'.

Gehlens desinformatiestrategie was gebaseerd op een eenvoudig uitgangspunt: hoe kouder de Koude Oorlog werd, hoe meer politieke speelruimte er voor Hitlers erfgenamen bestond. De Org kon alleen floreren onder omstandigheden van de Koude Oorlog; als instelling was het daarom toegewijd aan het bestendigen van het Sovjet-Amerikaanse conflict.

‘Het bureau hield van Gehlen omdat hij ons gaf wat we wilden horen. We gebruikten zijn spullen voortdurend, en we gaven het aan iedereen door – het Pentagon, het Witte Huis, de kranten. Zij vonden het ook geweldig. Maar het was een hype. heeft Russische boeman-rommel opgezet en heeft dit land veel schade toegebracht', vertelde een gepensioneerde CIA-functionaris aan auteur Christopher Simpson, die ook deel uitmaakt van de IGW-recensie. panel en was auteur van Blowback: America's Recruitment of Nazis and Its Effects on the Cold War.

Onverwachte gevolgen

Leden van de Gehlen Org speelden een belangrijke rol bij het helpen van duizenden fascistische vluchtelingen om via ‘ratlines’ naar veilige havens in het buitenland te ontsnappen – vaak met een knipoog en een knikje van Amerikaanse inlichtingenofficieren.

Expats en fascistische collaborateurs uit het Derde Rijk ontpopten zich vervolgens als ‘veiligheidsadviseurs’ in verschillende landen van het Midden-Oosten en Latijns-Amerika, waar ultrarechtse doodseskaders nog steeds hun blijvende erfenis zijn.

Klaus Barbie assisteerde bijvoorbeeld een reeks militaire regimes in Bolivia, waar hij eind jaren zeventig en begin jaren tachtig soldaten marteltechnieken leerde en de bloeiende cocaïnehandel hielp beschermen.

CIA-functionarissen kwamen er uiteindelijk achter dat het nazi-oudejongensnetwerk dat zich in de Gehlen Org nestelde, een onverwachte wending had. Door Gehlen te financieren stelde de CIA zich onbewust bloot aan manipulatie door een buitenlandse inlichtingendienst die zat vol Sovjet-spionnen.

Gehlens gewoonte om gecompromitteerde ex-nazi's in dienst te nemen – en de bereidheid van de CIA om deze praktijk te bestraffen – stelden de USSR in staat de West-Duitse geheime dienst binnen te dringen door talloze agenten te chanteren.

Ironisch genoeg zouden sommige mannen die bij Gehlen werkten een leidende rol gaan spelen in Europese neofascistische organisaties die de Verenigde Staten verachten. Een van de gevolgen van de griezelige alliantie van de CIA met de Org is vandaag duidelijk zichtbaar in een oplevende fascistische beweging in Europa, die haar ideologische afstamming kan terugvoeren tot Hitlers Rijk via Gehlen-agenten die samenwerkten met de Amerikaanse inlichtingendiensten.

CIA-functionarissen waren traag in het besef dat hun door de nazi's ingehuurde wapens trouw aan de westerse alliantie zouden veinzen zolang ze dat tactisch voordelig achtten, en investeerden veel te veel in Gehlens griezelige nazi-outfit.

“Het was een verschrikkelijke vergissing, moreel, politiek en ook in zeer pragmatische termen van de inlichtingendiensten”, zegt Richard Breitman, hoogleraar aan de Amerikaanse universiteit. voorzitter van het IWG-beoordelingspanel.

Het Gehlen-debacle is meer dan slechts een mislukt spionagekapsel, maar zou moeten dienen als een waarschuwend verhaal in een tijd waarin het triomfalisme en het arrogante unilateralisme van na de Koude Oorlog welig tieren onder Amerikaanse functionarissen.

Het onderstreept in ieder geval de noodzaak voor de Verenigde Staten om enkele van hun eigen demonen te confronteren nu de niet-gereconstrueerde Cold Warriors weer op het hoogste zadel rijden in Washington.

Martin A. Lee ([e-mail beveiligd]) is de auteur van Acid Dreams en The Beast Reawakens, een boek over neofascisme.

Terug naar voren